Μπαλάνος: Χωρίς Λευκή Επιταγή

«Όταν γεννήθηκα, δεν υπέγραψα κανένα χαρτί». Ας μιλήσουμε γι’ αυτό το μόττο του Γιώργου Μπαλάνου στην Έρευνα και στη ζωή, αναφορικά με την αυθεντικότητα των λόγων και των έργων. Τον θυμάμαι, και το γνωρίζουν και όλοι όσοι τον συνάντησαν, να λέει ότι ποτέ δεν θα καταδεχόταν να του υπαγορεύει ο οποιοσδήποτε οτιδήποτε. Και στη ζωή του και στην Έρευνα, το απέδειξε στην πράξη. Δεν θεωρούσε π.χ. ότι η οικογενειακή του παράδοση (και είχε σοβαρή μαγική οικογενειακή παράδοση την οποία, σοφά, ουδέποτε επικαλέστηκε!) τον καθόριζε. Δεν δέχθηκε να ορίσει τρίτος το πώς θα κινηθεί και τι θα ερευνήσει ή θα αναδείξει.

Έτσι, άνοιξε το δικό του δρόμο, και γι’ αυτό το έργο του είναι και μοναδικό και πρωτότυπο. Φυσικά και επηρεάστηκε από όσους προηγήθηκαν, και τους τίμησε με μελέτη και αφομοίωση του έργου τους, με μνεία της πηγής στα άρθρα και τα βιβλία του, ενώ ανέδειξε στοιχεία που δεν είχαν βρει άλλοι. Στη συνέχεια παρουσίασε μια γκάμα θεμάτων έρευνας και κοσμοθέασης τόσο αυθεντικής που δεν μπόρεσε να επαναληφθεί στην Ελλάδα. Δηλαδή, τίμησε τις βάσεις του, αλλά μας πρόσφερε θέματα εντελώς δικά του. Τα ξέρετε – όλα αυτά τα εφάρμοσε στην πράξη!

Όπως επίσης ξέρετε οι περισσότεροι, δεν θα καταδεχόταν να αναδιατυπώσει για δικά του, π.χ. τι είπαν στο Ερμητικό Τάγμα της Χρυσής Αυγής με άλλα λόγια και με πολύ ψιλά γράμματα της πηγής κάπου κρυμμένα ή καθόλου, δεν μπήκε ποτέ στον πειρασμό να ανταγωνιστεί θεωρίες και πρακτικές άλλων για λόγους εντυπωσιασμού, μόνο όπου χρειάστηκε για να τις ανατρέψει δημιουργικά. Ας πούμε, το θέμα της Πεντέλης είναι μια τρανή μαρτυρία, η Έρπουσα Σκιά ένα άλλο, τα θέματα της Φλόγας και του Πάγου και αρκετά άλλα θέματα επίσης και φυσικά η Κοσμική Βιοδυναμική!

(Για παράδειγμα και μόνο: Αναλύσαμε τη Βιοδυναμική με φίλους και συνεργάτες, βρήκαμε τις ρίζες, τις επιστημονικές θεωρίες, τις παγκόσμιες παραδόσεις, και κυρίως τα στοιχεία που πρόσθεσε και ο ίδιος που είναι και τα πιο σημαντικά. Εξάλλου το έλεγε: Η Βιοδυναμική είναι ένα γκεστάλτ γνώσεων. Ζητώ συγγνώμη από όσους ενδιαφέρονται που δεν προλαβαίνω ακόμη να σας δείξω τι βρήκαμε, λόγω έλλειψης χρόνου, αλλά αν κάποιος που ασκεί τη Βιοδυναμική θελήσει συγκεκριμένη πληροφορία είμαι στη διάθεσή του, μέχρι να βρεθεί ο απαιτούμενος χρόνος για το σκοπό αυτής της συγγραφής – και Βιοδυναμικής και άλλων θεμάτων που οφείλω να πω. Αν και τα θέματα αυτά, όπως και άλλα, τα διδάχθηκα, και κυρίως τα έζησα σε καθημερινή βάση 24/7 επί  25 χρόνια, σε όλες τους τις εκδοχές, ακόμα και πράγματα που οι φίλοι της παρέας ούτε καν φαντάζονται, δεν είμαι επαγγελματίας συγγραφέας ούτε καν επαγγελματίας ερευνήτρια, οπότε... υπομονή!)

Τι μας διδάσκουν αυτά; Οι μοναδικοί άνθρωποι, σαν τον Μπαλάνο, δεν μπαίνουν σε καλούπια. Δεν γίνονται ουραγοί δουλειάς άλλων, ανοίγουν το δικό τους δρόμο, δεν αναμασούν, δεν διεκδικούν... διαδοχή (θα σήμαινε ότι δεν έχουν δική τους ταυτότητα), αλλά συνεχίζουν σε νέους ορίζοντες, αναζητούν, συνθέτουν, γίνονται οι ίδιοι πηγή, χαράζουν τη δική τους πορεία, με τις δικές τους δυνάμεις και ιδέες.

Ακόμα και οι πολιτικοί από τα μεγάλα τζάκια, όντας παίκτες εξουσίας και όχι τίποτε άσχετοι, δεν επικαλούνται για πολύ το έργο πατεράδων ή θείων για να αφήσουν το στίγμα τους. Μιλούν για έμπνευση τους πρώτους μήνες της παρουσίας τους στον πολιτικό στίβο, και συνεχίζουν με την προίκα του ονόματος κυρίως για λόγους αναγνωρισιμότητας και πρόσβασης στο κοινό των γονιών. Το βλέπουμε σε πολλά επαγγέλματα: στους πολιτικούς, στα δικηγορικά γραφεία, στην ιατρική πελατεία, αλλά και στους ανθρώπους του θεάματος που προωθούν γιους και κόρες. Συνήθως πρόκειται για μετριότητες, εκτός ελάχιστων που βασίζονται στις δικές τους δυνάμεις και διαπρέπουν. Άλλο μεγάλο θέμα αυτό, κι ελπίζω να μην το ζήσουμε στην Έρευνα.

Ο Μπαλάνος πάντα ονειρευόταν τα όσα είπε να γίνονται βίωμα και πράξη, και όχι παγωμένος λόγος. Γι’ αυτό δεν ήθελε «επιγόνους», γιατί θα ήταν συνώνυμο του Πάγου – άσε που κανείς δεν έχει τη δική του συνολική θέαση των πραγμάτων, αφού ο καθένας μας είναι μοναδικός. Αυτό που πάντα έλεγε σε όσους τον ήξεραν είναι να χρησιμοποιήσουν όσα έδωσε για να βαδίσουν στο δικό τους δρόμο, αλλιώς θα έτρωγαν για πάντα ξαναζεσταμένο πουρέ. (Ο δικός μου ρόλος για το έργο του είναι να το διατηρήσω προσβάσιμο, να θυμίζω θέσεις και αρχές και να αποκαθιστώ τυχόν διαστρεβλώσεις. Και αν το επιτρέψουν οι συνθήκες, άφησε στην κρίση μου το αν θα παρουσιάσω στη συνέχεια όσα βρήκαμε και δεν πρόλαβε ή δεν ήθελε λόγω κόπωσης να γράψει μόνος του, συν δικό του ανέκδοτο υλικό.)  Οι «πρόγονοι» αποχώρησαν, εμείς τι κάνουμε είναι το θέμα.

Πολλά μας δίδαξε ο Μπαλάνος, και σκέφτομαι να μιλήσουμε και άλλα για τέτοια στοιχεία στο μέλλον. Έχω στα χέρια μου κείμενο αυτοβιογραφίας του, το οποίο έχω συγκεκριμένες οδηγίες για το πότε και σε ποιο πλαίσιο θα παρουσιαστεί, αλλά εν τω μεταξύ ας δούμε εμείς τι κάνουμε στο μονοπάτι αυτό με όσα ήδη ξέρουμε. Εύχομαι το σημερινό κείμενο να αποτελέσει αντικείμενο σκέψης και έμπνευσης: όχι εξαιτίας μου, αλλά εξαιτίας της ακεραιότητας και των αρχών ενός μεγάλου δασκάλου για όλους μας.

Χριστίνα Σαββανή
Locus-7